سرطان تخمدان

سرطان تخمدان یا (Ovarian cancer) یک تومور سرطانی تخمدان است. ممکن است از خود تخمدان یا معمولاً از ارتباط ساختارهای مجاور مانند لوله‌های فالوپ یا پوشش داخلی شکم منشأ بگیرد. تخمدان از سه نوع سلول مختلف از جمله سلول‌های اپیتلیال، سلول‌های زایا و سلول‌های استرومایی تشکیل شده است. وقتی این سلول‌ها غیر طبیعی می‌شوند، توانایی تقسیم شدن و تشکیل تومور را دارند. این سلول‌ها همچنین می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن حمله کرده یا گسترش یابند. هنگامی که این روند شروع می‌شود، ممکن است علائم مبهم وجود نداشته باشد. علائم با پیشرفت سرطان بیشتر قابل توجه می‌شوند. این علائم ممکن است شامل نفخ، خونریزی واژن، درد لگن، تورم شکم، یبوست، از دست دادن اشتها و… باشد. نواحی شایعی که سرطان ممکن است به آن‌ها گسترش یابد شامل پوشش داخلی شکم، غدد لنفاوی، ریه‌ها و کبد است.

تخمدان‌ها

دستگاه تناسلی زنان شامل دو تخمدان است که یکی در هر طرف رحم است. تخمدان‌ها دو غده تخمه مرغی شکل هستند که تخمک و همچنین هورمون‌های استروژن و پروژسترون تولید می‌کنند.

علائم سرطان تخمدان

هنگامی که سرطان تخمدان برای اولین بار ایجاد می‌شود، ممکن است علائم قابل توجهی ایجاد نکند. هنگامی که علائم سرطان تخمدان رخ می‌دهد، معمولاً به سایر بیماری‌های شایع‌تر نسبت داده می‌شود. با این حال، علائم و نشانه‌های سرطان تخمدان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خون ریزی واژن
• نفخ یا تورم شکم
• هنگام غذا خوردن به سرعت احساس سیری می‌کند
• کاهش وزن
• ناراحتی در ناحیه لگن
• خستگی
• کمر درد
• تغییر در عادات روده مانند یبوست
• نیاز مکرر به ادرار کردن

علل ابتلا به سرطان تخمدان

مشخص نیست چه چیزی باعث سرطان تخمدان می‌شود، اگرچه پزشکان مواردی را شناسایی کرده اند که می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

پزشکان می‌دانند که سرطان تخمدان زمانی شروع می‌شود که سلول‌های داخل یا نزدیک تخمدان‌ها تغییرات (جهش) در DNA خود ایجاد کنند. DNA یک سلول حاوی دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید چه کاری انجام دهد. این تغییرات به سلول‌ها می‌گوید که به سرعت رشد کرده و تکثیر شوند و توده‌ای (توموری) از سلول‌های سرطانی ایجاد کنند. سلول‌های سرطانی زمانی به زندگی خود ادامه می‌دهند که سلول‌های سالم بمیرند. آن‌ها می‌توانند به بافت‌های مجاور حمله کنند و از تومور اولیه جدا شوند تا به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند (متاستاز)

علاوه بر ژنتیک، سبک زندگی و محیط می‌تواند بر خطر ابتلا به سرطان تخمدان تأثیر بگذارد.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان تخمدان هستند؟

برخی افراد بیشتر در معرض ابتلا به سرطان تخمدان هستند. این افراد شامل کسانی هستند که:

• کسانی که سابقه خانوادگی سرطان تخمدان در مادر، مادربزرگ، خواهر و… را دارند.
• تغییرات ارثی در ژن‌ها.
• بیماری‌های ژنتیکی دیگری مانند سندرم لینچ و اندومتریوز دارند.
• درمان جایگزین هورمونی انجام داده‌اند.
• اضافه وزن دارند یا چاق هستند.
• مسن‌تر هستند، به خصوص آن‌هایی که یائسگی را پشت سر گذاشته اند.

انواع سرطان تخمدان

نوع سلولی که سرطان در آن شروع می‌شود، نوع سرطان تخمدان شما را تعیین می‌کند و به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد کدام درمان برای شما بهترین است. انواع سرطان تخمدان عبارتند از:

• سرطان اپیتلیال تخمدان: این نوع رایج‌ترین است. این شامل چندین زیرگروه، از جمله سرطان سروز و کارسینوم موسینوس است.
• تومورهای استرومایی: این تومورهای نادر معمولاً در مراحل اولیه نسبت به سایر سرطان‌های تخمدان تشخیص داده می‌شوند.
• تومورهای سلول زایا: این سرطان‌های نادر تخمدان معمولا در سنین پایین‌تر رخ می‌دهد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر علائمی دارید که شما را نگران می‌کند، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.

سرطان تخمدان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

بعداز مراجعه به پزشک متخصص:

در مورد سابقه پزشکی شما، از جمله علائم شما سوال خواهد شد. در مورد سابقه سلامت خانوادگی شما، از جمله بستگانی که سرطان تخمدان داشته اند، سوال خواهد کرد.

یک معاینه فیزیکی از جمله معاینه لگن انجام خواهد شد. احتمالا تست‌های تصویربرداری انجام خواهد شد. ممکن است برخی آزمایش‌ها مانند آزمایش خون را انجام دهید.

اغلب تنها راه برای اطمینان از ابتلا به سرطان تخمدان، بیوپسی از بافت است. بیوپسی در طول عمل جراحی برای برداشتن تومور انجام می‌شود.

راه‌های درمان سرطان تخمدان چیست؟

درمان‌های سرطان تخمدان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

جراحی برای برداشتن هر چه بیشتر سرطان

شیمی درمانی

درمان هدفمند، که از داروها یا سایر موادی استفاده می‌کند که به سلول‌های سرطانی خاص با آسیب کمتری به سلول‌های طبیعی حمله می‌کنند.

پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند که آزمایش ژنتیکی برای بررسی تغییرات ژنی که خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهد، انجام دهید. دانستن اینکه آیا تغییر ژن را دارید یا خیر، ممکن است به پزشک شما کمک کند تا در مورد برنامه درمانی شما تصمیم بگیرد.

نویسنده: داکتر معصومه پارسا