چگونه با فرزند خود در مورد مسائل جنسی صحبت کنیم؟
با توجه به فرهنگ و اجتماعی که در افغانستان حاکم است، صحبت در مورد مسایل جنسی با فرزندان، از جملهی تابوهایی شمرده میشود که کمتر کسی در مورد آن صحبت کرده و یا تمایل به آن دارد. اما صحبت نکردن در مورد این موضوع، سبب نمیشود که حقیقت ماجرا تغییر کند. زیرا تمام افراد چه آنانی که کودک هستند، نوجوان، جوان و یا بزرگسال، باید نظر به اقتضای سن شان در مورد این موضوع آگاهی مفید داشته باشند.
با توجه به آمارهای نشر شده، کودکان دختر و یا پسر در افغانستان چه در اماکن آموزشی، خانه، بیرون از خانه و از سوی افراد متفاوت مورد آزار جنسی قرار گرفته اند. شماری از این کودکان به دلیل اینکه آگاهی از مسایل جنسی ندارند، حتی قادر به تفکیک و سوءاستفادهای که دیگران از آنان میکنند، نیستند.
این حقیقت است که صحبت کردن از مسائل جنسی برای بسیاری از والدین دشوار و چه بسا غیرممکن است و بسیاری از والدین کنونی نیز هیچگاه از طریق پدر و مادرانشان با مسائل جنسی آشنا نشده اند. شاید همین امر سب میشود که آنها در مورد صحبت در مورد مسایل جنسی با فرزندان، هیچ تجربهای نداشته باشند.
از سوی دیگر با توجه به میزان ارتباطات مجازی و دسترسی کودکان به اینترنت و شبکههای اجتماعی لازم است تا فرزندان خود را هر چه زودتر و بر اساس استاندارهای علمی برای سنین مختلف با مسایل جنسی آشنا کنیم. زیرا اگر فرزندانتان به شکل درست و مناسب آن این آگاهی را از طریق شما حاصل نکنند، آنها از طریق اینتترنت، گروههای همسن و سال و یا سایر افراد دیگر خواهند فهمید. ای بسا که در شماری از موارد، آنها اطلاعات غلطی را بدست میآورند و مشکلات بسیاری را برای خود و دیگران ایجاد میکنند.
ممکن بارها فکر کرده باشید که با فرزندتان در این مورد صحبت کنید اما ندانید از کجا و چگونه شروع کنید. باید بدانید که اصلا نیاز نیست تمام آگاهیها را در یک جلسه تمام کنید، بلکه شما میتوانید در قالب مکالمات کوچک آن هم در طول زندگی به فرزندانتان موارد جنسی را آموزش دهید.
آمادگیهای لازم برای صحبت در مورد مسائل جنسی
برای آنکه بتوانید مکالمه مداوم و موفقی با فرزند خود در مورد مسائل جنسی داشته باشید به این پیشنهادها عمل کنید:
- قبل از صحبت با فرزندتان در مورد مسائل جنسی لازم است تا آنجایی که میتوانید در مورد مسائل جنسی اطلاعات داشته باشید.هر چه بیشتر بدانید در مکالمه کمتر لکنت خواهید داشت.
- برای کمک به فرزند خود کتابها، مقالات و فیلمهای مناسب سن او را تهیه کنید. میتوانید این مطالب را با یکدیگر مطالعه کنید یا ببینید یا این که آنها را در اختیار فرزند خود قرار دهید.
- آنچه را که قصد دارید در مورد مسائل جنسی با فرزند خود در میان بگذارید، قبلاً با صدای بلند تمرین کنید. کلمات و واژههای مناسب را بیابید تا در زمان صحبت راحت باشید.
- در مورد آموزش جنسی به عنوان یک روند مداوم فکر کنید. گفتگوهای كوچك و مكرر بهتر از یك مکالمه مفصل و یكباره است. بنابراین بهتر است در مکالمات کوتاه و مجزا از مسائل صحبت کنید تا هم فهم آن برای فرزندتان راحتتر باشد و هم فرصتی برای پرسشهای فرزندتان ایجاد کنید.
- منتظر نمانید تا فرزندتان موضوع را مطرح کند. آنها ممکن است فکر کنند که شما ناراحت یا عصبانی میشوید یا برای این مسائل آماده نیستید و بنابراین از شما سوال نمیکنند. بنا لازم است تا شما برنامه ریزی کنید که خودتان مکالمات مربوط به آموزش جنسی را شروع کنید.
- سعی کنید گفتگوها را به عنوان بحث دو طرفه ببینید نه سخنرانی یا نصیحت. هدف تنها این نیست که اطلاعاتتان را به فرزندتان منتقل کنید بلکه باید بتوانید شرایط و گفتگو را به گونهای مدیریت کنید که فرزند شما به راحتی پرسشها، افکار و احساساتش را با شما در میان بگذارد.
گفتگو را چگونه باید شروع کرد؟
- صحبت در مورد مسائل جنسی را به عنوان یک موقعیت خاص و مهم انجام ندهید. نیاز نیست وقت خاصی را به این گفتگوها اختصاص دهید بلکه از موقعیتهای روزمره و صمیمی برای صحبت کردن راجع به مسائل جنسی استفاده کنید.
- زمانی که با فرزند خود در مورد مسائل جنسی صحبت میکنید، اجتناب از تماس چشمی میتواند موجب این تصّور شود که شما از این صحبتها خجالت میکشید یا از بیان آنها ناراحت هستید و ممکن این پیام را به فرزندتان منتقل کنید که مسائل جنسی در نظر شما شرم آور، سخت یا تابو است. بنابر این برقرای و حفظ تماس چشمی موجب راحتی فرزند شما بر ای طرح پرسشها و مسائل میشود و به شما هم کمک میکند که بر خجالت خود فائق آیید.
- شروع مکالمه میتواند صحنههای عاشقانه در فیلمهای تلویزیونی یا اتفاقاتی باشد که برای شخصی که میشناسید رخ داده است. میتوانید این کار را با پرسیدن سوالاتی مانند این شروع کنید: «اگر در چنین شرایطی قرار میگرفتی چه میکردی؟»
- اگر احساس راحتی میکنید، میتوانید برخی از مسائل و نکات جنسی را با بیان خاطرات و داستانهایی از تجربه خود شرح دهید. این باعث میشود تا موضوع عینیتر و راحتتر مطرح شود و فرزندتان از این طریق با ارزشها و باورهای شما نیز آشنا شود.
- دیدگاهها، اصول و باورهای ارزشمند خود را برای فرزندتان توضیح داده و بیان کنید، اما انتظار نداشته باشید و حُکم نکنید که فرزند شما نیز چنین باور، اصول و ارزشهایی داشته باشد.
- بر سر اینکه نظرات فرزندتان اشتباه است، بحث نکنید.
- انتقاد نکنید، نصیحت نکنید، با وحشت واکنش نشان ندهید یا عصبانی نشوید.
- حرفهای فرزندتان را قطع نکنید و تا پایان با صبوری به او گوش دهید.
- اگر کودک شما راجع به رابطه جنسی از شما سوال میکند، تصور نکنید کودک شما رابطه جنسی داشته یا «مشکلی دارد.» یک پاسخ فوری و نسنجیدهی شما احتمالاً باعث میشود که کودک شما هرگز دوباره چیزی در مورد رابطه جنسی از شما نپرسد.
- اگر از صحبت در مورد تجارب جنسی خود ناراحت میشوید، این را صادقانه بگویید و توضیح دهید که افراد به حریم خصوصی خود نیاز دارند.
- اگر جواب چیزی را نمیدانید، بدون حرف دیگری بگویید «نمی دانم.»