افغانستان در پایین‌ترین شاخص شکاف جنسیتی قرار دارد. این را گزارش مجمع جهانی اقتصاد (WORLD ECONOMIC FORUM) در مورد وضعیت شکاف جنسیتی در ماه ژون سال ۲۰۲۳ میلادی می‌گوید.
گزارش شکاف جنسیتی میزان نابرابری بین زن و مرد در حوزه‌های اشتغال و فرصت‌های اقتصادی، آموزش و پیشرفت تحصیلی، بهداشت و سلامت و حضور در مناصب سیاسی و قدرت را نشان می‌دهد. افغانستان پیشتازترین کشور جهان از حیث دارا بودن بیشترین نابرابری جنسیتی در این مؤلفه‌هاست.
زنان افغانستانی در این جایگاه قرار دارد؛ جایگاهی که زنان افغان صد ای‌کاش می‌کند که در خاک افغانستان متولد نشده بود و شهروند آنجا به حساب نمی‌آمد تا در سایه قوانین سخت‌گیرانه و ظالمانه که وضعیت بد امروزشان را رقم زده است، قرار نمی‌گرفتند.
به نقل از مجمع جهانی اقتصاد، قشر زنان که نیمی از جمعیت کشورهای جهان را تشکیل می‌دهند، از حقوق کامل به اندازه مردان برخوردار نیستند. قصه زنان افغانستان، اما حکایت تلخ‌تر دارد. قشر زنان در افغانستان حتی از حقوق حداقلی‌شان محروم هستند. مردان آموزش می‌بینند و تحصیل می‌کنند و به وظایف متعددی که بخواهند، قانوناً می‌توانند دست یابند ولی زنان نه اجازه تحصیل دارند و نه اینکه حق دارند به وظایف خانمانه‌شان مثل آرایشگری مشغول شوند.
در حالی که کشورهای توسعه یافته در حال گرفتن گوی سبقت پیشرفت علم و تکنولوژی از دیگری است و کشورهای توسعه نیافته با شناسایی و برداشتن موانع ترقی در حال گذار از عقب‌ماندگی علمی و افت اقتصادی است. اما در این بین افغانستان، همچنان به موانع ترقی و توسعه علمی خود می‌افزاید و از جمعیت علمی خود می‌کاهد. براساس معلومات تحقیق‌های مختلف، دختران دانش‌آموز و دانشجو علاقه بیشتری به درس و تحصیل دارند و انرژی بیشتری روی تحصیل علم خرج می‌کردند. متأسفانه دولت حاکم افغانستان به جای اینکه از این قشر سخت‌کوش و علم‌دوست در راه ترقی و توسعه کشور کار بگیرند و مسیر تعلیم و تحصیل را فراروی آنان هموار کنند؛ اما این راه را به روی آنان می‌بندند و مانع بالندگی دختران و زنان افغان و بالتبع کشور می‌شوند.
گزارش شکاف جنسیتی علاوه بر آن که نشان می‌دهد نیمی از جمعیت افغانستان در رنج نابرابری و بی‌عدالتی زندگی می‌کنند و فرصت‌های رشد از آن‌ها سلب شده است، نشان می‌دهد که ما اهالی افغانستان اعم از باسواد و بی‌سواد حتی به توسعه فکر نمی‌کنیم. کدام کشور با در تنگنا قرار دادن نیمی از نیروی انسانی خود به توسعه و پیشرفت رسیده است؟ رشد و توسعه هر کشوری از جمله افغانستان از مسیر دانش و فناوری می‌گذرد. اگر در کشوری دروازه علم و فرهنگ به روی حتی یک نفر بسته شود، به همان اندازه کشور دچار عقب‌ماندگی علمی و فرهنگی می‌شود؛ چه برسد به نیمی از جمعیت که این کار کشور را به پرتگاه تاریکی رهنمون می‌کند.
این شرایط (نابرابری جنسیتی) به قدری تیره است که انتظار می‌رود، تمامی دستگاه‌های دولتی و اجرایی، تمامی همّ و غم خود را به خرج دهند تا نابرابری جنسیتی در افغانستان را کاهش دهند، تمامی دستگاه‌ها همه نیروی خود را صرف اجرای برنامه‌های عدالت جنسیتی کنند؟ تمامی فعالان مدنی، اگر آب هم دستشان است زمین بگذارند تا عدالت جنسیتی در افغانستان را محیا سازند. مگر می‌شود با وجود چنین وضعیت ناگواری در مورد نیمی از جامعه، کار دیگری هم کرد؟.
نویسنده: مهدی مظفری
